Συμπτωματικός αντιπαραλληλισμός 2016

Ώρα τρεισήμιση το απόγευμα στην Πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου και σουρούπωνε κιόλας. Ψιλόβρεχε. Η γυναίκα μου και εγώ είχαμε δώσει ραντεβού με την κουμπάρα μας από την Αθήνα κάτω από το πανύψηλο χριστουγεννιάτικο δέντρο, που χαρίζει κάθε χρόνο η Νορβηγία στη Μεγάλη Βρετανία. Στο λεγόμενο τέταρτο βάθρο της πλατείας πήρε το μάτι μου το σκελετό του αλόγου. Αυτό το τέταρτο βάθρο φτιάχτηκε το 1841 σαν βάση για έφιππο ανδριάντα του βασιλιά Γουλιέλμου Δ΄ αλλά ο ανδριάντας δεν φτιάχτηκε ποτέ. Τα τελευταία χρόνια στο βάθρο εναλλάσσονται κάθε ενάμιση χρόνο έργα σύγχρονης τέχνης. Στα υπόλοιπα τρία στέκονται οι στρατηγοί Χάβελοκ και Νάπιερ, και ο βασιλιάς Γεώργιος Δ΄, πάνω σε άλογο και ντυμένος Ρωμαίος.

Ο σκελετός του αλόγου έχει στο στήθος του κορδέλα, που προβάλλει ηλεκτρονικά τις τελευταίες τιμές του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου. Χαρισμένο Άλογο λέγεται το έργο και είναι πραγματικά δώρο του Χρηματιστηρίου. Τα δόντια του φαίνονται, χωρίς να χρειαστεί να του ανοίξει κανείς το στόμα, σκελετός γαρ. Το αν τα κοίταξε ο Δήμαρχος του Λονδίνου δεν το γνωρίζω, πάντως τα αποκαλυπτήρια του γίνανε τον περασμένο Μάρτιο.

‘Βγάλε φωτογραφία το άλογο,’ είπα στη γυναίκα μου, ‘να φαίνεται και ο Νέλσον’. Όχι πως έχω αδυναμία στο θριαμβευτή της Ναυμαχίας του Τραφάλγκαρ. Μάλλον τον λυπάμαι έτσι που κατάντησε, στυλίτης στην κορφή της θεόρατης κολόνας, να τον φυλάνε κάτι υπερφυσικών διαστάσεων λιοντάρια μην τολμήσει να κατεβεί. Αφού όμως μιλάμε για χαρίσματα ας θυμηθούμε πως του είχανε κάμει δώρα οι Ζακυνθινοί – όχι βέβαια όλοι αλλά έτσι του είχανε πει: ένα ξίφος με χρυσή διαμαντοστόλιστη λαβή και μία κομψή ράβδο, δηλαδή μπαστούνι, με επίσης χρυσή λαβή, στολισμένη με διαμάντια. Ο λόγος ήταν η περιφανής νίκη του στο Νείλο απέναντι στους άθεους Γάλλους Καρμανιόλους. Είχε έτσι αρμενίσει ανεμπόδιστος στο Τζάντε ο Ρώσος ναύαρχος Φιοντόρ Ουσακώφ, με Ρώσικα και Τούρκικα καράβια, να σώσει την ντόπια νομπιλιτά από τη Γαλλική πανούκλα. Μιας και το ’φερε η κουβέντα, το σπαθί έχει πλέον χαθεί αλλά το ραβδί πουλήθηκε σε δημοπρασία στο Sotheby’s πριν από μια δεκαετία για 220 000 λίρες. Και επειδή ξέρω πως η περιέργεια μερικών από σας δεν έχει όρια, ορίστε και φωτογραφία του από τον οίκο δημοπρασιών.

Ζήτησα από τη γυναίκα μου να βγάλει το σκελετό φωτογραφία γιατί μου θύμισε πως και στη Ζάκυνθο την τελευταία διετία χαρίστηκαν κάποια αγάλματα. Τρείς μέρες νωρίτερα, παραμονή Πρωτοχρονιάς, ένας παλιός, πολύ αγαπητός φίλος μου είχε στείλει πρόσφατη φωτογραφία του ενός, έτσι όπως τη βλέπετε παρακάτω. Επειδή λίγο μετά τα αποκαλυπτήρια του το Σεπτέμβριο του 2014, από την χαρίεσσα τότε υπουργό Τουρισμού, περιτριγυρίστηκε, όπως και ολόκληρη η Πλατεία Σολωμού, από δίμετρους τσίγκους και παρέμεινε μέχρι πρόσφατα αθέατο και ξεχασμένο, να εξηγήσω πως πρόκειται για άγαλμα εμπνευσμένο από το έργο του πατέρα της Ανατομίας Ανδρέα Βεσάλιου.

Το άλλο άγαλμα που μας χαρίστηκε ήταν μια μπρούτζινη προτομή του μεγάλου Κινέζου φιλόσοφου Κομφούκιου. Το στόμα του είναι ερμητικά κλειστό, έτσι δεν μπορούσαμε να δούμε τα δόντια του. Στήθηκε πάραυτα στην παραλία, στο πλάτωμα του Αγίου Λουκά. Επειδή υποψιάζομαι πως πρέπει να είναι ένα από τουλάχιστον δύο χιλιάδες αυθεντικά αντίγραφα, θα ήταν ενδιαφέρον να μαθαίναμε που αλλού έχει χαρίσει τέτοια η αδελφή Κινεζική επαρχία Σαντόνγκ. Να βρούμε δηλαδή, με πόσες εκατοντάδες πόλεις και επαρχίες της υφηλίου μας μας ενώνουν αδελφικοί Κομφουκιανοί δεσμοί. Να φτιάξουμε μια παγκόσμια αδελφότητα με όλες αυτές βρε αδελφέ. Όλο και κανένα τουρίστα θα προσελκύσουμε ... Να ζητήσουμε από τους Κινέζους και μια προτομή του Μεγάλου Τιμονιέρη, του Μάο. Πρέπει να υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες αυθεντικά αντίγραφα, κάποιο θα τους περισσεύει. Έχουμε έτοιμη κατάλληλη τοποθεσία να τη στήσουμε, τον ... Κόκκινο Βράχο. Εναλλακτικά στην Τσίμα του Πόρτου με ένα μεγάλο πηδάλιο.

Το μνημείο για το Βεσάλιο πάντως το κοιτάξαμε στα δόντια, περιέχει βλέπετε νεκροκεφαλή, και για πολλούς και διάφορους λόγους φούντωσε μεγάλη αντίδραση από πολλούς. Πρώτα απ’ όλα, στο μικρό διάστημα που μπορούσε κανείς να το προσεγγίσει το Σεπτέμβριο του 2014, οι Ρώσοι τουρίστες κάνανε ουρά μπροστά του για να φωτογραφηθούνε. Αντίθετα οι μόνες ουρές που κάνανε κοντά στην προτομή του όψιμου Αγίου Φιοντόρ Ουσακώφ ήτανε για ταξί και λεωφορεία. Τέτοια ασέβεια και περιφρόνηση στο πρόσωπο Ορθόδοξου αγίου, και μάλιστα αγίου στον οποίο υποτίθεται πως χρωστάμε ευγνωμοσύνη, δεν χωνεύεται εύκολα.

Ύστερα, εκτός από νεκροκεφαλή το άγαλμα περιέχει ανδρικό μόριο, δηλαδή πουλού στο τοπικό ιδίωμα. Που; Στη μεγαλύτερη πλατεία της Χώρας, σαράντα μόλις μέτρα από τον ανδριάντα του Σολωμού.  Φρίκη! Που νομίσανε πως ζούμε; Στην κλασσική αρχαιότητα ή στην Αναγέννηση; Ούτε οι αθεόφοβοι οι Λονδρέζοι δεν βάλανε πουλού στην Πλατεία Τραφάλγκαρ. Δηλαδή βάλανε αλλά με εύσχημο τρόπο, αλληγορικά. Βάλανε ένα γαλάζιο κόκορα, που λέγεται στη γλώσσα τους ‘μπλου κοκ’, που σημαίνει και πουλού μπλάβη. Για να καταλάβετε τι εννοώ δείτε τη φωτογραφία από το BBC.

Ε, μετά από τόσους ‘–ισμούς’ που ανακαλύψαμε εμείς οι Έλληνες ανακαλύψανε και οι Άγγλοι έναν, τον πουριτανισμό. Τι να μας πούνε τώρα κι αυτοί; Έχουνε ιδέα τι συνάδει με την τοπική τους αρχιτεκτονική; Βάλανε το σκελετό του αλόγου, σε λίγο θα βάλουνε και γαϊδουροκεφαλή. Όταν εμείς γράφαμε Ύμνους στην Ελευθερία αυτοί είχανε σκλαβώσει το μισό πλανήτη. Εμείς είμαστε απόγονοι ευπατρίδων, όχι ανθρακωρύχων. Το ότι και οι τρεις μεγάλοι μας ποιητές εγκατέλειψαν τη Ζάκυνθο, και οι δύο από τους τρεις πέθαναν στην Αγγλία, είναι ατυχέστατη σύμπτωση. Σιγά μην ξέρουνε οι Λονδρέζοι τι τους γίνεται. Δείτε τι βάλανε στο τέταρτο βάθρο πριν λίγα χρόνια, μια ανάπηρη γυναίκα σε προχωρημένη εγκυμοσύνη.

Όχι κύριοι, η Ζάκυνθος δεν θα ακολουθήσει αυτό το δρόμο. Οι Ζακυνθινοί ξέρουνε πολύ καλά τι ταιριάζει στον τόπο τους και μαθαίνω πως έχει ήδη παρθεί η απόφαση το μνημείο του Βεσάλιου να απομακρυνθεί, όχι μόνο από την Πλατεία Σολωμού αλλά και από τη Χώρα – να κρυφτεί στο νοσοκομείο, στο Γαϊτάνι. Ας είναι ευχαριστημένοι οι Βέλγοι δωρητές που δεν θα καταλήξει στο Λαγανά, να του φοράνε προφυλακτικά οι μεθυσμένοι έφηβοι μέχρι να κλαπεί για παλιοσίδερα να ησυχάσουμε.

Εγώ τους τα είχα πει το φθινόπωρο του 2013 στην Αμβέρσα. Θέλανε να τοποθετηθεί στη Στήλη των Πεσόντων. Τους εξήγησα γιατί δεν γινόταν αυτό και το καταλάβανε. Τότε ρωτήσανε αν θα μπορούσε να μπει στην Πλατεία Σολωμού. Γνωρίζοντας τη Ζάκυνθο και τους Ζακυνθινούς τους είπα ότι δεν είναι καλή ιδέα και αντιπρότεινα να μπει στη θέση της προτομής του Βεσάλιου, πίσω από τον ΟΤΕ. Η προτομή θα μπορούσε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο ή κοντά στη θέση της Σάντα Μαρίας. Συμφώνησαν με αυτή την ιδέα. Την άνοιξη του 2014 στη Ζάκυνθο πληροφορήθηκα έκπληκτος ότι θα έμπαινε στην πλατεία και το θέμα είχε κλείσει. Έλα όμως που όπως αποδεικνύεται δεν είχε κλείσει ...

Γνωρίζουμε πολύ καλά εμείς οι Ζακυνθινοί πως ο χρυσός αιώνας του νησιού μας ήταν ο 19^ος. Το ότι κουμάντο στη Ζάκυνθο για πάνω από το ήμισυ του αιώνα κάνανε οι Άγγλοι είναι και αυτό ατυχέστατη σύμπτωση. Οι Άγγλοι άλλωστε, απ’ ότι φαίνεται, έχουν μια ροπή προς τη συμφιλίωση με τον 21^ο αιώνα. Εμείς επιμένουμε, και θα επιμένουμε, στο 19^ο. Μας είχε μπει ο αιώνας εκείνος με την ευλογία του Αγίου Φιοντόρ Ουσακώφ και συνολικά μας πήγε καλά. Βοήθεια σας λοιπόν ο Άγιος Φιοντόρ ο Ρώσος και το 2016 θα είναι Καλή Χρονιά! Εξάλλου, με τα μυαλά που κουβαλάμε, η μοίρα μας είναι προδιαγεγραμμένη. Και φαίνεται, εδώ και πολλά χρόνια.